Klaudije Ptolomej

Klaudije Ptolomej (grčki: Κλαύδιος Πτολεμαῖος, latinski: Claudius Ptolomaeus) – grčko-rimski astronom, geograf i matematičar iz Aleksandrije. Živio je u prvom i drugom veku nove ere. Njegovo delo “Veliki zbornik astronomije”. Osnivač je geocentrične teorije prema kojoj se sva nebeska tela okreću oko zemlje. Teorija je bila na snazi tokom 1400 godina, sve do usvajanja Kopernikove heliocentrične teorije. “Veliki zbornik astronomije” je ostao sačuvan u arapskom prevodu na istoku. Kasnije je preveden na zapadu pod latinizovanim imenom “Almagest”.

Oko 450. godine p.n.e. u Vavilonu je nastao prvi individualni natalni horoskop. U Aleksandriji, ondašnjoj prestonici astrologije, nastalo je delo „Tetrabiblos“, koje je napisao astronom i astrolog Klaudije Ptolomej koje u osnovnim crtama i danas važi kao klasična astrološka literatura. Iz tih starovekovnih vremena treba pomenuti Hipokrata – oca medicine i Hiparha, koji su se pored osnovnih zanimanja bavili i astrologijom.

Grčki astronom i geograf iz II veka pre n.e. Umro u Kanopi, blizu Aleksandrije. Jedan od najvećih naučnika Starog doba, baavio se astronomijom, astrologijom, matematikom, gnomikom, optikom, geografijom, muzikom,… U „Amalgesti“ je postavio temelje jednog tumačenja planeta, poznatog kao „Ptolomejev sistem“ ili „teorija epiciklusa“, prihvaćena od većine astronoma do XVI veka. Pre toga, mnogi Grci su smatrali da planete kruže oko Zemlje po krugovima ili koncentričnim sferama (27 sfera po Euksodu, 55 po Aristotelu). Medjutim ako je i bilo prihvaćeno da je udaljenost planeta od Zemlje nepromenljiva, nije se mogla objasniti njihova promena sjaja. Ptolomej, koristeći neke ideje Hiparha i Aolonisa iz Perga, smatrao je da je Zemlja nepokretna u centru sveta. Zvezde se nalaze na nepokretnoj sferi, koncentričnoj, koja sama oko sebe rotira na jedan siredički dan. Sunce i Mesec opisuju krugove stalnim kretanjem, nešto udaljenom od središta, što potvrdjuje promenu njihovog prirodnog prečnika. 

Planete opisuje krug, epiciklus, čiji se pokretni centar premešta na dugi krug koji za centar ima Zemlju, koja je smernik. Pokazavši daje moguće odrediti područje epiciklusa i smernika, Ptolomej je mogao da dosta približno prikaže kretanje planeta. Od tada bilo je moguće napraviti kartu neba u trunutku rodjenja, tj uraditi horoskop. Njegova geocentrična koncepcija svemira, koju je oborio Kopernik, nevažna je, jer astrologija uzima u obzir samo aspekte, ugaone razmake koji razdvajaju planete a ne stvarne pozicije. Napisao je i jedno delo o astrologiji, „tetrabiblon“, u kome se razvija teorija polja i uvodi odnose izmedju horoskopa i zakona fizike koji još uvek važe, naročito teorije četiri elemenata i teorije četiri telesna toka.

Za Tetrabiblos se slobodno može reći da predstavlja svojevrsnu astrološku bibliju, koju je u II veku nove ere napisao nesumnjivi otac Zapadne astrologije – Klaudije Ptolomej. Kao što i sam naziv govori, knjiga je sačinjena iz četiri knjige u kojima se sistematski obrađuju svi astrološki fenomeni primenjeni na opšta i svakodnevna zbivanja, kako u mundanoj, tako u natalnoj astrologiji.

Tetrabiblos predstavlja matematički trakat u kojem je Ptolomej postavio pravila za izradu karte putem tropskog zodijaka, pisao o fiksnim zvezdama, utemeljio astrološku vladavinu nacija, te vezu između znakova i aspekata. U njegovo doba astrologija i astronomija nisu bile podeljene, one su za njega dve strane iste medalje pa i u Tetrabiblosu Ptolomej ustvari….”predviđa kroz astronomiju”.

Tetrabiblos je danas jedno od najčuvenijih astroloških dela antike i predstavlja svojevrsnu „astrološku bibliju“, budući da je na ovim principima izgrađivana praktično sva astrološka misao od antičkih vremena, sve do današnjih dana. Ova knjiga daje detaljna uputstva za tumačenje najrazličitijih oblasti natalnog horoskopa, kao i osnove mundane astrologije, te je kroz čitavo vreme razvoja Zapadne astrologije predstavljala nezaobilaznu knjigu na kojoj je svaki značajniji astrolog gradio svoje umeće.