Neptun *Astronomija

Neptun pripada grupi džinovskih planeta i po građi je sličan Uranu. Ima kameno jezgro prečnika 16.000 km koje je okruženo slojem leda debljine 8.000 km, a sve to potopljeno je u okean molekularnog vodonika. Slično Jupiteru i Saturnu, i Neptun ima “Veliku tamnu mrlju”, uragan veličine Zemlje. Zapremina planete je 58 puta veća od Zemljine, dok je masa samo 17,3 puta veća, srednja gustina planete iznosi 1670 kg/m3. Predposlednja je planeta Sunčevog sistema ali je zbog ekscentrične orbite Plutona ponekad i zadnja planeta kao što se dogodilo između januara 1979. i marta 1999.godine. Oko Sunca obilazi na prosečnoj udaljenosti od oko 30 astronomskih jedinica [448.5 miliona km] po gotovo kružnoj putanji za 164 godine i 290 dana. Po redu veličina ovo je treća planeta a njen ekvatorski prečnik iznosi 48 600 km [3.8 Zemljinih prečnika] i mase 17.3 puta veće od Zemljine. Ubrzanje tela pri slobodnom padu na njegovoj površini iznosi 9.8 m/s2 a kritična brzina je 20.8 km/s. Okreće se za oko 16 časova oko svog polarnog prečnika koji je prema ravni planetine heliocentrične putanje nagnut pod uglom od oko 61 stepen. 

Prečnik planete je pouzdano određen kada je 7. aprila 1967. godine Neptun u svome kretanju preko zvezdanog neba zaklonio lik jedne od dalekih zvezda. Ovakav događaj naziva se okultacija. Ako se izmeri tačno koliko je okultacija trajala, a postoje podaci o brzini kretanja planete, može se lako dobiti njen prečnik. Trenutno usvojena vrednost prečnika na ekvatoru je 48 600 km.
Prosečna temperatura Neptuna je – 213°C to jest samo 2°C niža od one na Uranu, iako bi trebala biti niža za čitavih 12°C što znači da Neptun poseduje unutrašnji izvor toplote koji daje otprilike isto toliko energije koliko dolazi i od Sunca. Neptunov dan traje 15 časova i 48 minuta, nalazi se na oko 30 puta većem rastojanju od Sunca nego Zemlja, a njegova godina traje 164,8 naših. Od svoga otkrića 1864. godine Neptun još nije napravio ni jedan krug oko Sunca.
Galileo Galilej je prvi posmatrao Neptun još 1612. godine, čak 234 godine pre njegovog zvaničnog otkrića. Ova zeleno – plava planeta nazvana po bogu mora starih Rimljana, otkrivena je sasvim slučajno – naime primećeno je da neko telo svojom gravitacijom “ometa” kretanje Urana koji je ubrzavao i usporavao na neobjašnjiv način ne pokoravajući se ranije ustanovljenim zakonitostima. Jedino objašnjenje ove pojave bilo je da se iza Urana nalazi još jedna masivna planeta koja utiče na njegovo kretanje – Astronom Johan Galeu je 23. septembra 1846. godine pronašao i zagonetnu planetu koja je ove promene prouzrokovala. Avgusta 1989. godine “Vojadžer 2” je prošao pored Neptuna, poslavši na Zemlju oko 9.000 snimaka planete i njenih satelita. Posle ove misije znamo da Neptun okružuju četiri prstena. 

About Author